Chứng khoán phái sinh không phải một thuật ngữ xa lạ với các nhà đầu tư. Tuy nhiên, hiểu về chứng khoán phái sinh cùng những ưu, nhược điểm của loại chứng khoán này vẫn là những điều nhà đầu tư cần cân nhắc khi tham gia thị trường.
Mục Lục
Chứng khoán phái sinh là gì?
Chứng khoán phái sinh là chứng khoán có giá trị phụ thuộc vào hoặc có nguồn gốc từ tài sản cơ sở. Ví dụ, hợp đồng tương lai dầu là một loại phái sinh có giá trị dựa trên giá thị trường của dầu. Chứng khoán phái sinh ngày càng trở nên phổ biến trong những thập kỷ gần đây, với tổng giá trị của các công cụ phái sinh hiện đang được ước tính là hơn 600 nghìn tỷ đô la.
Chứng khoán phái sinh không xa lạ với các nhà đầu tư
Chứng khoán phái sinh được thiết lập giữa hai hoặc nhiều bên có thể giao dịch trên sàn giao dịch hoặc mua bán qua quầy. Trong khi đó, giá của các chứng khoán phái sinh bắt nguồn từ sự biến động của tài sản cơ sở.
Đặc điểm của chứng khoán phái sinh
Phái sinh là một loại bảo đảm tài chính phức tạp được thiết lập giữa hai hoặc nhiều bên. Các nhà giao dịch sử dụng các công cụ phái sinh để tiếp cận các thị trường cụ thể và giao dịch các tài sản khác nhau.
Các tài sản cơ bản phổ biến nhất cho chứng khoán phái sinh là cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa, tiền tệ, lãi suất và chỉ số thị trường. Giá trị hợp đồng phụ thuộc vào sự thay đổi giá của tài sản cơ bản.
Chứng khoán phái sinh có thể được sử dụng để bảo vệ một vị thế, suy đoán về chuyển động có hướng của tài sản cơ bản hoặc tạo đòn bẩy cho các khoản nắm giữ. Những tài sản này thường được giao dịch trên các sàn giao dịch hoặc OTC và được mua thông qua các công ty môi giới.
Chứng khoán phái sinh được giao dịch trên thị trường OTC thường có khả năng xảy ra rủi ro với đối tác cao hơn, đó là nguy cơ một trong các bên tham gia giao dịch có thể vỡ nợ.
Trung gian giao dịch giữa hai bên người mua và người bán có thể không bị kiểm soát và dẫn tới hậu quả không mong muốn. Để phòng ngừa rủi ro này, nhà đầu tư có thể mua một phái sinh tiền tệ để chốt một tỷ giá hối đoái cụ thể. Các công cụ phái sinh có thể được sử dụng để phòng ngừa loại rủi ro này bao gồm hợp đồng tiền tệ tương lai và tiền tệ hoán đổi.
Chứng khoán phái sinh có cả ưu điểm và nhược điểm
Chứng khoán phái sinh có những ưu điểm và nhược điểm nào? Hiểu về khái niệm chứng khoán phái sinh là gì cùng các đặc điểm của loại chứng khoán này sẽ giúp nhà đầu tư có cơ sở cân nhắc khi sử dụng chứng khoán phái sinh.
Ưu điểm của chứng khoán phái sinh
Không có gì ngạc nhiên khi chứng khoán phái sinh có tác động đáng kể đến hệ thống tài chính vì chúng cung cấp nhiều lợi thế cho thị trường tài chính:
Phòng ngừa rủi ro
Vì giá trị của chứng khoán phái sinh được liên kết với giá trị của tài sản cơ sở, các hợp đồng chủ yếu được sử dụng để phòng ngừa rủi ro. Ví dụ, một nhà đầu tư có thể mua một hợp đồng phái sinh mà giá trị của nó di chuyển theo hướng ngược lại với giá trị của một tài sản mà nhà đầu tư sở hữu. Bằng cách này, lợi nhuận trong hợp đồng phái sinh có thể bù đắp các khoản lỗ của tài sản cơ sở.
Xác định giá tài sản cơ sở
Các công cụ phái sinh thường được sử dụng để xác định giá của tài sản cơ bản. Ví dụ, giá giao ngay của hợp đồng tương lai có thể coi là giá hàng hóa xấp xỉ.
Hiệu quả thị trường
Nhà đầu tư coi các công cụ phái sinh làm tăng hiệu quả của thị trường tài chính. Bằng cách sử dụng các hợp đồng chứng khoán phái sinh, nhà đầu tư có thể nhân rộng phần hoàn vốn của tài sản. Do đó, giá của tài sản cơ sở và tài sản phái sinh liên quan có xu hướng ở trạng thái cân bằng để tránh tình trạng kinh doanh chênh lệch giá.
- Tiếp cận các tài sản hoặc thị trường không có sẵn
Chứng khoán phái sinh có thể giúp các tổ chức tiếp cận với các tài sản hoặc thị trường không khả dụng. Bằng cách sử dụng hoán đổi lãi suất, một công ty có thể nhận được một mức lãi suất có lợi hơn so với lãi suất có sẵn từ việc vay trực tiếp.
Chứng khoán phái sinh được nhiều nhà đầu tư sử dụng khi tham gia thị trường
Nhược điểm của chứng khoán phái sinh
Bất chấp những lợi ích mà chứng khoán phái sinh mang lại cho thị trường tài chính, các công cụ tài chính này có một số nhược điểm đáng kể.
Thua lỗ tài chính
Sự biến động cao của các chứng khoán phái sinh khiến chúng có khả năng bị thua lỗ rất lớn. Sự phức tạp của các hợp đồng làm cho việc định giá trở nên vô cùng phức tạp hoặc thậm chí là không thể. Do đó, nhà đầu tư chịu rủi ro cố hữu cao.
Tính năng đầu cơ
Chứng khoán phái sinh được coi là một công cụ đầu cơ. Do tính chất cực kỳ rủi ro của các công cụ phái sinh và diễn biến không thể đoán trước của chúng, việc đầu cơ không hợp lý có thể dẫn đến thua lỗ lớn.
Rủi ro đối tác
Mặc dù các hợp đồng chứng khoán phái sinh được giao dịch trên các sàn giao dịch thường trải qua một quá trình thẩm định kỹ lưỡng, một số hợp đồng được giao dịch không cần giấy tờ, không bao gồm sự thẩm định tiêu chuẩn. Do đó, có khả năng xảy ra vỡ nợ.
Do vậy, nhà đầu tư cần cân nhắc thật kỹ trước khi tham gia và sử dụng chứng khoán phái sinh trên thị trường. Dù có khả năng mang lại lợi ích rất lớn nhưng chứng khoán phái sinh cũng có mặt trái rất dễ biến tướng và ảnh hưởng xấu tới nhà đầu tư.
Nhà đầu tư quan tâm tới các dịch vụ chứng khoán như mở tài khoản chứng khoán, khóa học chứng khoán online, phần mềm chứng khoán, dữ liệu chứng khoán cho Amibroker, dữ liệu Forex cho Amibroker… hãy truy cập website nududo. com để biết thêm chi tiết.
